kasteel van leut

een totaalbeleving voor jong en oud

Het kasteel van Leut

In de zomer van 2022 openden de poorten van het kasteel van Leut voor het grote publiek. Bezoekers konden aangeven welke toekomst zij wel of net niet zien voor het kasteel en -domein.

Een overgrote meerderheid koos voor natuurbeleving, eten en drinken en kunst en cultuur.

tijdelijke invulling

Toerisme Vlaanderen opent deze zomer opnieuw de deuren van het Kasteel van Leut als try-out om eind 2023 een definitieve bestemming voor het domein te kiezen. Naast de glamping, vind je er vanaf 27 juni tem 31 augustus een pop-up zomerbar en een buurtwinkel met lokale en duurzame producten.

de geschiedenis als rode draad.

Het kasteel in Leut is gekend als ‘Kasteel Vilain XIIII’. Een vreemde naam die weinig Maasmechels klinkt, maar wél een bijzonder verhaal vertelt.

We beginnen in 1800. Het kasteel van Leut is in handen van een adelijke familie uit Maastricht. Vader Théodoor de Billehé de Valensart is burgemeester van de stad en krijgt met zijn vrouw Maria een dochter, Pauline.

Rond 1822 leert ze Charles-Ghislain Vilain XIIII uit het Brusselse kennen. Afkomstig uit de Aalsterse topadel. Spoedig wordt het huwelijk tussen de 2 voltrokken en is hiermee Kasteel Vilain XIIII in Leut geboren.

Charles is niet de eerste de beste. Zijn moeder Sophie-Louise-Zoé de Feltz werkt begin 1800 zelfs als hofdame voor de echtgenote van keizer Napoleon Bonaparte, en later voor onze eerste Belgische koningin, de vrouw van Leopold I.

Die laatste bouwt een mooie vriendschap uit met graaf Charles Vilain XIIII en verblijft met regelmaat op het kasteel in Leut.

Charles een rasechte politieker – zoals vaker bij adel – en behoort tot de katholieke zuil. Hij staat mee aan de wieg van het ontstaan van België in 1830 en wordt zelfs Kamervoorzitter. Als minister van Buitenlandse Zaken zit geregeld in Rome bij de Paus en laat doorheen de jaren uitheemse boomsoorten aanplanten in Leut die je er vandaag nog steeds kan bewonderen.

Papa Charles leert rond 1860 dokter Théodore Hauben kennen en vraagt hem om zijn lijfarts te worden. Hauben groeide op aan de Dorpsstraat – vandaag Dokter Haubenlaan – en leert in Brussel de kunst van de Geneeskunde. Hij wordt de persoonlijke lijfarts van Charles. De Maas schept een band, zal hij gedacht hebben. Vilain XIIII en Hauben worden effectief goede vrienden. Hauben verzorgt de burggraaf, kijkt naar hem op en ziet hem zelfs als leermeester. In zijn memoires schrijft Hauben hoeveel verdriet hij had toen Charles stierf in 1878. Het was dankzij hem dat hij in de allerhoogste kringen geraakte.

Charles-Ghislain Vilain XIIII is 50 jaar burgemeester van Leut geweest en wordt toegevoegd aan het familiegraf achter de kerk. Daar liggen ook mama Pauline, en enkele dochters begraven. Je kan het graf vandaag nog steeds gaan bezoeken.

Vilain XIIII en de 7 dochters

In amper veertien jaar tijd worden er maar liefst zeven dochters geboren. Zoé als eerste in 1824, gevolgd door Clara, Marguerite, Claire, Georgine en Louise. Philippine is de jongste en werd pas in 1838 geboren.

Vader Charles laat rode beuken planten voor élke dochter. Enkele van die zeven beuken vind je er vandaag nog steeds, helemaal op het einde van de lange dichtbegroeide haag op het domein.

Pauline overlijdt in april 1842 door de mazelen en wordt begraven in Leut. Philippine is dan amper 4 jaar oud en Zoé net 18 jaar.

De zeven zussen groeien alleen op, terwijl vader Charles vooral actief is in Brussel.

In 1846 slaat het noodlaat weer toe en sterft zus Claire op haar veertiende door ziekte. We kunnen het ons vandaag nog amper indenken, maar mazelen, longontstekingen, of griep waren in veel gevallen fataal.

Zoé – de oudste van ze allemaal – trouwt uiteindelijk als eerste op haar 20ste met iemand van adel. Ze krijgen een dochtertje en noemen haar Pauline. Ook de rest van de zussen trouwen, met uitzondering van 2 zussen die alleenstaand zullen blijven.